Leren, deel twee

(In mijn vorige blog vertelde ik waarom rijles mij als docent veel gebracht heeft. Deze keer vertel ik meer.)

Succes en falen
Iets anders wat ik geleerd heb is hoe ontzettend belangrijk succeservaringen en complimenten kunnen zijn. De eerste keer dat er iets goed ging en de instructeur zei: 'Kijk, zo doe je dat dus', ik dacht dat ik uit elkaar zou knallen van trots. De rest van die rijles ging ineens ook een stuk beter. Later (vele, vele, vele maanden later), toen er eindelijk schot in de zaak leek te zitten, kwam ik soms ineens in een flow, dan ging het zo goed dat ik wel op wolken leek te eh... rijden. Op het moment dat ik dan weer een foutje maakte en de instructeur tegen me tekeer ging voelde ik een stomp in mijn maag en donderde ik keihard van die wolk. Om me de rest van de les rot te blijven voelen.

Hoe het niet moet
Want dat is het laatste wat ik geleerd heb van autorijles: hoe het niet moet als docent. Ik had namelijk de slechtste instructeur ooit. Geen slechte vent, dat was nu net het punt, anders was ik allang weg gegaan in plaats van een kleine twee jaar doorklooien. Maar een bar slechte leraar. Althans voor mij. Zijn stem ging altijd omhoog en werd luid (zeg: niveau schreeuwen) als ik iets deed wat niet de bedoeling was. Ik voelde mezelf krimpen onder zijn geschreeuw. Daarnaast waren zijn opmerkingen zelden opbouwend of subtiel. Zo hoorde ik regelmatig op snerende toon iets als: 'Waarom probeer je op die container in te rijden?', als ik een tikje teveel naar rechts dreigde te gaan. Of: 'Het moet jou een rotzorg zijn hoe lang zij moet wachten!', als ik iemand voorrang gaf terwijl het niet hoefde. Het naarste was ergens aan het einde van mijn rijles-carrière toen ik tijdens een les een aantal dingen niet goed had gedaan. Hij hield opnieuw een tirade en zei letterlijk dat bij mij het kwartje maar niet wilde vallen, ik maar hardnekkig dingen verkeerd bleef doen en dat een rij-examen op deze manier geen enkele zin had, omdat het zo toch niets zou worden met mij. Let wel: gesprekken lang had ik met deze man gehad over mijn onzekerheid en mijn moeite om verschillende dingen tegelijk te doen, en het eeuwige twijfelen vanwege die onzekerheid. Volgens hem kon iedereen leren rijden, dus ik ook. En net toen ik het idee had dat een rijbewijs ook voor mij weggelegd zou kunnen zijn kwam hij met deze bombshell. Geschreeuwd bovendien. Aan het einde van de les was hij weer zijn gewone vriendelijke zelf en ik besloot toch door te gaan met de lessen. Alleen wel bij een andere instructeur. Genoeg is genoeg tenslotte.

Hoe moet het dan wel?
Het was puur doorzettingsvermogen dat ik nog steeds rijles heb en of ik het ooit haal weet ik nog steeds niet Maar sinds die eerste lessen koester ik mijn zwakke leerlingen en stimuleer ik hen om altijd hun best te blijven doen. Ik zoek naar alle lichtpuntjes die ze laten zien. En ik laat ze weten dat ze nooit, absoluut nooit iemand mogen geloven (inclusief zichzelf) die hen probeert wijs te maken dat het geen zin heeft, en dat het nooit wat met hen zal worden.

Laatst had ik een meisje bij mijn bureau staan die, ondanks echt proberen, en met zware dyslexie, haar zoveelste nog niet voldoende had gehaald op een proefwerk. Ik wees haar op een oefening die ze helemaal goed had gedaan, een smiley van mij in de kantlijn. Als enige van de klas had ze net die oefening helemaal foutloos gedaan. Ik liet haar weten dat dit voor mij meer waard is dan een tien van een andere leerling. Het leverde haar een applausje op van de klas. Geheel terecht.