Voorjaarsvakantiebericht I

Het is bijna zover… In dit voorjaarsvakantiebericht laat ik het vandaag bij een schattig plaatje.

Bron:http://lusine13.blogspot.nl

Als jullie me nu willen excuseren? Ik ga even wegdromen over de eerste narcissen, en ontluikende tulpen. Horen jullie ook de vogeltjes al?

Snipperdag

Juf Jolanda snippert vandaag een dagje. Volgende keer gewoon weer een nieuw bericht, hoor!

Bijzondere leerlingen VI

Het was mijn bedoeling om dit jaar niet vaker dan vijf keer een stukje te schrijven over bijzondere leerlingen die ik had. En aan aan dat quotum zit ik nu.

Maar toen bedacht ik ineens dat ik iemand nog vergeten was. Dus ik breek gewoon mijn eigen regels (iemand moet het immers doen. En ik ben best recalcitrant bij tijden) en schrijf een nieuw bijzondere leerlingen stuk. Zo!

Moeilijke start


De klas waar deze leerling in zat was op zich ook bijzonder. Ik had namelijk niet eerder een derde klas vmbo-t gehad, nooit een vierde klas van welk niveau dan ook, en had evenmin een eindexamen begeleid of een combinatieklas gedraaid. Dat moest ik nu allemaal wel. Zonder materiaal op school, zonder overdracht en überhaupt zonder al teveel begeleiding startte ik op deze school met zeven klassen, waaronder deze; een combinatie drie/ vier vmbo-t, waarvan alle leerlingen in de paar jaar dat ze op school hadden gezeten ongeveer anderhalf jaar Engels hadden gehad. Ziekte en uitval van docenten, je kent het. Daarmee mocht ik dus aan de slag. Had ik al verteld dat ik mijn studie nog niet had afgerond toen ik hier begon?




Het was dus pittig zo al met al, maar omdat het examen eraan kwam voelden de leerlingen de noodzaak van aan de slag gaan wel. Het was een drukke en rumoerige klas, maar ik deed mijn best, omdat ik wilde dat zoveel mogelijk zouden slagen (alvast een spoiler: dat gebeurde ook.) In de klas waren een behoorlijk aantal mensen met een nogal prominent aanwezige persoonlijkheid en een daarvan was het meisje waar ik het vandaag over wil hebben.

Prachtige jonge vrouw


Per saldo hoorde zij helemaal niet thuis in deze klas. Dat wil zeggen, ze voelde zich er thuis en was er welkom, maar ze was een stuk intelligenter dan haar klasgenoten. Ze had met gemak de havo kunnen doen, maar dat wilde ze niet. Ze had ook een stuk bagage. Ze was namelijk per ongeluk ooit geboren als jongetje en dat blijkt een behoorlijke handicap als je je op en top meisje voelt. Zeker als de puberteit dan aanbreekt gebeuren er dingen met je lijf die absoluut niet stroken met wat er aan de binnenkant gebeurt. Nu is die puberteit voor weinig mensen direct prettig, maar in zo'n situatie is het helemaal goed naar, en mijn leerling had dan ook flink met zichzelf in de knoei gezeten. 

Nu was ze weer op school, na een periode van afwezigheid, als het meisje dat ze was. Iedereen in de klas accepteerde dit en ik heb haar nooit anders ervaren dan hoe ze was; een prachtige jonge vrouw.

Onder je niveau werken


Zoals gezegd was ze behoorlijk aanwezig: soms een beetje luidruchtig, grappig, ad rem, slim en opmerkzaam. Ze was enorm geïnteresseerd in uiterlijk en mode en droomde van een toekomst als ontwerpster of iets anders in de mode-industrie. Veel van haar docenten zagen die intelligentie van haar en drongen er op aan dat ze zou proberen om havo te doen, maar zij had voor zichzelf al een mbo opleiding op het gebied van mode uitgezocht waar ze na de middelbare school naar toe wilde. Ik gaf haar groot gelijk. 

Normaal vind ik dat het voor een leerling niet goed is om onder zijn of haar niveau te werken, maar als het dagelijks leven jou door omstandigheden veel energie kost, en je weet dat bij wat je wilt gaan doen een lager niveau diploma geen belemmering is, waarom dan niet? 

Soms moet je kijken naar wat voor jou als mens gezonder is, en niet per se naar het maximaal haalbare. Toen ik dit tegen haar zei was ze opgelucht en blij. Ik was de eerste die dit tegen haar zei, en het bevestigde haar in haar idee dat ze goed zat.


Hard en raar

De redenen waarom ik nog vaak aan haar denk is als eerste omdat zij aan het einde van het jaar een briefje voor mij schreef. Ik had gevraagd naar tips en tops, wilde graag leren beter voor de klas te staan. Haar briefje raakte mij zo dat ik het inlijstte, en ik kijk er nog regelmatig naar. Lief. 

De tweede reden is dat zij er een ster in was expres net iets te luid of te vals rare liedjes te zingen door de klas. Wat zij niet wist, is dat ik dat zelf ook graag mag doen. Maar dan wel thuis, zonder meeluisterende mensen. 

Elke keer als ik in de keuken, onder het koken of de afwas, een lied lekker vals inzet, of zelf een lied verzin en die fijn net iets te hard door mijn keukentje galmt, moet ik aan haar denken. Ik hoop dat het haar goed gaat, die bijzondere, mooie jonge vrouw.

Valentijn

Voor mij is het inmiddels traditie om niet lang na het eindigen van de kerstvakantie te beginnen met de voorzichtige voorjaars slash liefdesgedichtjes. Leerlingen reciteren bij mij vaak gedichten en deze pas ik aan aan de tijd van het jaar.

Rond januari wordt het weer tijd om te beginnen met de voorbereidingen op Valentijnsdag. Als het dan de veertiende februari is dan kennen ze een toepasselijk gedichtje uit hun hoofd. Altijd handig, toch?

Met de zevende (is eerste reguliere middelbare school) klas doe ik een lief klein voorjaarsgedichtje:

When you'll be my true love,

I'll tell you what I'll do.

I'll ask a little bluebird

to sing a song to you.

And when first you see a violet

and softly pricking through

the garden bed come crocusses

and golden tulips too

then watch! For he'll be coming,

that little bird of blue.

To tell you I'm in love with you, it's true, true, true.

Met de achtste (is dus tweede) klas reciteer ik rond deze tijd sonnet 18 van Shakespeare:

Shall I compare thee to a summer's day?

Thou art more lovely and more temperate.

Rough winds do shake the darling buds of May

And summer's lease hath all too short a date.

Sometime too hot the eye of heaven shines

And often is its gold complexion dimm'd

And every fair from fair sometimes declines

By chance, or nature's changing course untrimm'd.

But thy eternal summer shall not fade,

nor lose possession of that fair thou owest

When in eternal lines to time thou growest.

So long as men can breath, and eyes can see,

So long lives this, and this gives life to thee.

Altijd begin ik met het gedicht zelf voor te dragen, en tijdens het oefenen let ik op intonatie, uitspraak, snelheid en volume, maar over betekenis zeg ik niets. Pas als de leerlingen het gedicht van haver tot gort kennen bespreken we de betekenis.

Op – of zo dicht mogelijk rondom- Valentijnsdag vertel ik in de les altijd over verschillende verhalen rondom de oorsprong van het feest, en ik laat de leerlingen zelf ook liefdesgedichtjes schrijven. Voor een geheime liefde, hun beste vriendin, moeder, opa of grasparkietje, ze mogen zelf kiezen. De achtste klassers moeten een gedicht schrijven waarin ze hun geliefde (of beste vriend) vergelijken met iets dat zij heel waardevol vinden. Zo schreef een getalenteerde veertienjarige leerlinge eens een prachtig gedicht dat begon met de regels

“Shall I compare thee to a winter's evening?

Thou art more cosy and more chilly.'

en dat van daaruit verder ging, heel trouw blijvend aan het originele sonnet. Mooi!

Maar het grappigste liefdesgedichtje dat ik tijdens deze Valentijnslessen tegen kwam bestond slechts uit drie regels.

Roses are grey

Violets are grey

I am a dog

Stakingen in het onderwijs: broodnodig!

Is het nog nodig dat ik hier uit leg hoe belangrijk leraren zijn? Nee, toch? 

En toch lijkt het of sommige mensen het beroep van leerkracht voor lief nemen. Die het zien als een soort roeping. Iets wat je meer uit liefdadigheid doet dan dat het een echte carrière is. En die vaak bovendien denken dat het zo moeilijk niet kan zijn, lesgeven. Luizenbaantje. 

Werkdruk

Dat laatste, daar ga ik nu even niet op in. Ik ga ervan uit dat de meeste mensen wel weten wat voor duizendpoot je moet zijn om een groep kinderen iets te leren, zelfs al weten ze niet wat er allemaal precies bij komt kijken. Zeker in het basisonderwijs, waarin je allemaal verschillende vakken in de vingers moet hebben. (En laat werken in het basisonderwijs nu net het minste betalen, van alle banen in het onderwijs…) Desondanks nog even een dingetje. Dat lesgeven is maar een deel van wat een docent of leerkracht allemaal doet. Neem nu de gemiddelde meester of juf in het basisonderwijs. Naast het geven van lessen (en deze voorbereiden en nakijken) hebben ze nog een sjipsload andere taken. Contact met ouders, bijvoorbeeld. Vergaderingen. Werkgroepen. Leerlingvolgsystemen bijhouden. Buitenschoolse activeiten. Bijzondere binnenschoolse activiteiten. Professionaliteitsbevordering. Studiedagen. Projectweken. Contact met maatschappelijk werk, jeugdzorg en anderszins. Begeleiden van stagiairs. Nou ja, je snapt het wel. 

A bloody shame!

En het zijn juist dat soort taken rondom het echte lesgeven die energie slurpen. En tijd natuurlijk. Ik had al eens genoemd dat leerkrachten in het basisonderwijs betaald worden om (in een full time betrekking) 40 uur te werken, maar dat ze in de praktijk gemiddeld 46,9 uur per week werken. (bron: http://www.aob.nl/default.aspx?id=12&article=52823) 

Dat is dus 6,9 uur per week onbetaald werken. Iedere week. Half uurtje hier, twee uurtjes daar, het telt allemaal wel op en ze krijgen er geen cent extra voor. Geen wonder dat met name de werkdruk maakt dat onderwijzend personeel uit valt. (bron: https://www.volkskrant.nl/wetenschap/1-op-5-basisschoolleraren-ervaart-burn-outklachten-klopt-dit-wel~a4496585/) Wie houdt zoiets langdurig vol? Ik niet, en ik hou toch met heel mijn hart van lesgeven. Leraren staan al jaren op nummer een als het aankomt op burn-outs. Ik vind dat een schande.

Als maatschappij hebben we er blijkbaar voor gekozen om zo om te gaan met de mensen die de zorg hebben voor onze kinderen. Nederland pretendeert de kenniseconomie hoog te willen houden, maar van die kennis en economie overheerst al jaren nummer twee. Het mag allemaal niets kosten. Salarissen niet, maatregelen om werkdruk te verlagen niet, niks. We zijn inmiddels in een situatie beland waarin het gewoon niet meer gaat. De kwaliteit van ons onderwijs is ernstig in het gedrang. Er zijn al scholen die leerlingen naar huis moeten sturen bij ziekte van leraren, omdat er geen vervangers meer zijn.

Logisch gevolg

Er zijn immers steeds minder mensen die het onderwijs in willen en dus loopt het tekort op. Raar is dat ook niet. Dat van die werkdruk raakt steeds meer bekend. En daarnaast is het salaris niet te vergelijken met functies op gelijk niveau in het bedrijfsleven. Mensen moeten net zolang studeren, op hetzelfde (HBO) niveau, lopen dezelfde studieschulden op als mensen met een vergelijkbare commerciële opleiding, maar de beloning als ze werk vinden, blijft ver achter. Logisch gevolg is dat het in zo'n maatschappij steeds moeilijker wordt om jonge mensen te interesseren voor een baan in het onderwijs.

Ik ben faliekant tegen het propageren van het beroep van docent als een soort roeping. Het werk moet bij je passen, dat is duidelijk, maar dat is in elk beroep zo. Ik vind de kwaliteit van onderwijs in een land een van de belangrijkste dingen die er bestaan. En iets dat belangrijk is verdient waardering. Niet alleen in de vorm van chocola en douchegel als verjaardagscadeau, of een mok met het opschrift 'beste juf', bij het afscheid aan het einde van het schooljaar, maar waardering in de vorm van een fatsoenlijk salaris en van geld dat vrijkomt om onderwijsassistenten in dienst te nemen. Iets van die taken die zoveel tijd en energie slurpen te kunnen delegeren.

Ooit, in de tijd dat mijn schoonouders jong waren, de jaren zestig van de vorige eeuw, was het beroep van onderwijzer een beroep van aanzien. Een manier zelfs om op te klimmen in de maatschappij. Iemand uit een arbeidersgezin of uit een familie die niet erg vermogend was, maar die wel kon leren, kon via de kweekschool omhoog komen. Als je onderwijzer was dan verdiende je niet alleen meer geld, maar je kreeg ook  respect. De mensen in het dorp waar tegenop werd gekeken, dat waren niet alleen politie en burgemeester, maar ook de meesters en juffen. Dat alles is in enkele decennia langzamerhand vakkundig afgebroken. En met het salaris dat in de loop der jaren niet evenredig verhoogd werd zakte het aanzien van, het respect voor. En niet te vergeten de animo om te gaan werken in het onderwijs.

Daar plukken we met z'n allen nu de wrange vruchten van.

Bron: Pixabay.com

Dat is dus waarom de leerkrachten in het basisonderwijs opnieuw staken. Omdat deze regering opnieuw weigert in te zien dat het nodig is om te investeren in goed onderwijs. Geen doekje voor het bloeden, niet afschepen met iets dat wederom niet echt iets oplevert, maar werkelijk investeren. Om te zorgen dat elk kind een goede meester of juf voor de klas houdt.

Want potverdorie! Dat zijn die basisschoolleerkrachten waard! (en die kinderen ook, trouwens.)

Talent

Sommige kinderen hebben het vermogen om zich in een vak enorm te onderscheiden, terwijl ze bij andere vakken goede, maar gemiddelde leerlingen zijn. 



Rapportvergadering

Iedere docent heeft zijn eigen beeld bij elke leerling, gebaseerd op zijn of haar ervaringen met diegene. Tijdens rapportvergaderingen worden deze naast elkaar gelegd en bij de meeste kinderen komen de beelden van de docenten redelijk overeen. Er zijn leerlingen die zwak zijn in talen en juist sterker in exacte vakken, of in creatieve doe-vakken. De talendocenten zien dan ongeveer hetzelfde gedrag en resultaten bij hun lessen en de wis- en scheikundeleraren zien beide weer iets anders. Of de teken- en textieldocent hebben eenzelfde soort ervaring. Of de l.o. meester en de docent dans. 

Zo ontstaat dan een compleet beeld waarin iedereen zich kan vinden. De mentor wordt voorzien van aanvullende informatie, er worden tips en adviezen gegeven en dan wordt er over gegaan naar de volgende leerling.

Uitzonderingen

Bij de leerlingen die in de categorie vallen waarmee ik begon is dat echter anders. Ik heb dit in mijn carrière een aantal keren meegemaakt, maar eenmaal was dat zo sterk dat ik er enorm door werd verbaasd. 

Ik ben zoals jullie weten een juf die Engels geeft. Soms zijn er leerlingen die daar echt iets mee hebben. Een enkeling komt daarmee naar mij toe, en vertelt wat hij of zij al kan of doet met de taal. Er zijn er ook die niets zeggen, maar waarvan ik kan zien dat ze echt mee doen, er plezier aan beleven en waarbij duidelijk is dat het ze makkelijk af gaat.

Toppertje

Zo kwam ik een meisje tegen dat in de zevende klas al boeken in het Engels las die andere kinderen in de negende klas pas lezen (en dan nog met moeite). Als ze iets moest vragen deed ze dat vlotjes in het Engels, zonder er over na te denken. Haar cijfers zaten altijd aan de top van de klas, maar het hoogtepunt kwam toen ze voor een vrije opdracht zes lessen lang haar eigen ding mocht doen en met een uitgebreid kort verhaal kwam.

Zelden was ik zo onder de indruk. Een prachtig verhaal, met flashbacks naar vroeger, vooruitblikken naar de toekomst, een filosofisch werk over wat nu realiteit is en wat niet. En nagenoeg foutloos. Als een negende klas leerling dit had ingeleverd was het een goede opdracht geweest, maar dit was een zevendeklasser! Ik was zo trots dat ik het werk kopieerde, aan haar mentor liet zien en mee naar huis nam. Dit wilde ik bewaren.

Verrassing

Toen er een advies moest worden gegeven was voor mij duidelijk dat zij door moest gaan naar de klas met het hoogste niveau. Echter bleek tijdens de rapportvergadering dat ik de enige was met dit beeld. Kijkend naar haar cijfers en luisterend naar mijn collega's was ik het met hen eens dat gebaseerd op haar resultaten en niveau ze naar een andere klas zou moeten doorstromen dan ik eerst dacht. Ik ben daarvoor en daarna niet weer een leerling tegen gekomen die bij een vak zo enorm met kop en schouders boven de rest uitstak, en bij andere een goede gemiddelde leerling was.

Ik weet dat er plannen zijn om leerlingen die op een bepaald niveau eindexamen doen toe te laten staan een of twee vakken op een hoger niveau af te sluiten. Je zou dan bijvoorbeeld een havodiploma kunnen halen, met de aantekening dat Engels op vwo niveau is behaald. Ik wist aanvankelijk niet wat ik hiervan moest denken, en als docent kan ik hier praktische bezwaren bij bedenken (hoe vul je dit praktisch gezien in?), maar als ik kijk naar die ene leerling kijk van toen, kan ik me er veel bij voorstellen. Sommige leerlingen blinken nu eenmaal op een specifiek gebied uit, en misschien is dit een kans om hen op dat gebied tegemoet te komen. Ik gun het mijn leerling van toen in elk geval van harte.

Open dag: proeflessen

De open dag komt er aan, vorige week vertelde ik er al over. Jarenlang was ik op verschillende scholen alleen op de open dag aanwezig om met ouders te praten. Nu ook wel weer, maar vorig jaar mocht ik daarnaast ook een aantal proeflessen geven.

Recalcitrant 

Heel fijn, want praten is leuk, maar na een hele dag het vriendelijke visitekaartje uithangen word ik altijd een beetje melig en recalcitrant. Een gevaarlijke combinatie, want ik begin dan te fantaseren over onvriendelijk worden, weigeren vragen te beantwoorden en ander fraais. Niet goed voor mijn karma, maar een mens kan ook maar zoveel uren achter elkaar glimlachen en vriendelijk blijven, hoor. Of laat ik helemaal accuraat zijn: ik kan dat maar zoveel uur achter elkaar.

Nee, leuker is het om iets te doen.

Eerst een versje

Nu had ik telkens maar een minuut of twintig tot mijn beschikking en dat is niet bijster lang. Wel lang genoeg om even een korte indruk te geven. Ik begon telkens met het reciteren van een kort gedicht. Geen gedicht die ik in de les behandel (daarover volgende keer iets meer) maar een extra kort gedichtje, die goed aansluit bij de tijd van het jaar. Een goed voorbeeld van wat ik in mijn lessen doe, want reciteren doe ik vaak. In de herfst een herfstgedicht, rond februari een liefdesvers en tegen de tijd dat de zomervakantie lonkt, een lekker zomers versje.

Verhaal

Daarna begon ik met het vertellen van een verhaal dat ik in mijn basisschool vertelde aan de kinderen van groep zeven. Veel van de kinderen die naar zo'n open dag gaan voelen zich overweldigd en vinden het spannend, zo'n grote school. Dit maakt dat ze onzeker zijn over iets als Engels. Ik sluit daarbij aan door een verhaal aan te bieden waarbij ik zeker ben dat ze het kunnen begrijpen. Dat zorgt er hopelijk voor dat ze met iets meer vertrouwen volgend jaar (deze of een andere) middelbare school binnenstappen.

Een heel verhaal vertel ik natuurlijk niet, maar wel het begin. Het verhaal over een klein blauw jongetje dat heel graag een paarse pinda wil, maar niet genoeg geld heeft. Ik veins acute geheugenproblemen en dus moeten de aankomende leerlingen mij gaan helpen dit begin van het verhaal helder te krijgen. Wat voor kleur had die jongen ook weer? Wat wilde hij nou voor een vrucht? En waardoor kon dat eigenlijk niet? Het hele verhaal, en alle vragen doe ik hierbij in het Engels. Doeltaal is voertaal, ook bij leerlingen uit groep zeven en acht. Maar op het bord staan alle kleuren, antwoorden die ze kunnen geven (no, he wasn't / yes, he was, etc) en vertalingen van woorden uit het verhaal. Door de leerlingen bij het verhaal te betrekken gaat de stof leven.

Bevalt goed

Vorig jaar bevielen deze proeflessen mij zo goed dat ik besloot om in mijn lessen meer met TPRS te gaan doen. En zo waren de proeflessen niet alleen voor de leerlingen een prettige kennismaking, maar voor mij ook een hernieuwde kennismaking met een manier van lesgeven waar ik me erg goed bij voel.

En dat gedicht? Hier is 'ie.

Away in a meadow, all covered in snow

A little old groundhog sees its shadow

The clouds in the sky determine our fate

If winter will leave us all early or late

Absentie

Vandaag is juf Jolanda even absent. Aanstaande maandag gewoon weer een nieuw stukje!