maandag 9 april 2018

Juf Jolanda en de burn-out, deel 1


Zoals ik in mijn bericht van twaalf maart al schreef, had ik niet in de gaten wat er met mij aan de hand was toen ik, nota bene na een vakantie en verlof van bijna drie weken merkte dat het niet meer ging. Ik was totaal op, kon niets meer en was een emotioneel wrak. Ik huilde om niets en kon daar niet meer mee ophouden. 

Ik gaf nog een dag een paar uren les, maar daar weet ik niet veel meer van. De dag erna zat ik bij de huisarts, die mij complimenteerde met het feit dat ik hulp zocht. "Want dat doe je volgens mij niet snel." Ehm, nee. Niet echt. 

Ik werd op de wachtlijst van de GGZ gezet, mocht in de tussentijd praten met de praktijkondersteuner van de huisarts en zocht zelf hulp bij een haptonoom. Ik meldde mij ziek op mijn werk en nog voor er een les van mij uitgevallen was zat ik al bij de Arbo-arts. Nog steeds niet wetend wat er was. 

Ik ontdekte dat er een verschil zit tussen overspannen zijn en een burn-out hebben. Overspannen zijn is iets wat zich in redelijk korte tijd opbouwt en na voldoende rust nemen ook binnen een paar maanden weer geneest. Een burn-out echter ontstaat veel geleidelijker. Het is een optelsom van een structurele overbelasting die zich jarenlang opbouwt en uiteindelijk resulteert in een lijf en geest die echt niets meer kan. Op het moment dat dat gebeurt ben je er niet met 'even wat rust pakken'. Herstel duurt minimaal negen maanden, maar kan ook zo (meer dan) twee jaar duren. 

Dat laatste bleek bij mij het geval. 

De ellende met iets dat geleidelijk ontstaat is precies dat: je merkt het niet. Niet voldoende in elk geval. Omdat je er  structureel voor kiest om "gewoon" door te gaan zonder acht te slaan op wat je lichaam laat merken, dat je op het laatst de signalen die er zijn gewoon niet meer opmerkt. 

Als ik nu, bijna een jaar na ziek worden, terugdenk aan de afgelopen jaren, dan zie ik hoe de balans tussen rust nemen en dingen doen steeds meer is opgeschoven. Er kwamen meer mensen bij in mijn gezin, ik ging meer werken en mijn dagen werden steeds gevulder, maar ik kon slecht afstand nemen, heel slecht zaken loslaten. Ik eiste van mezelf dat ik alles wat ik deed; lesgeven, schrijven, moederschap, echtgenoot, dochter, zus, vriendin zijn, dingen creëren, mentor zijn, gezond koken, fit zijn, allemaal perfect zou moeten kunnen. Verstandelijk wist ik natuurlijk wel dat dat niet kan, maar ik wilde het wel.

Bron: Pixabay.com

Ik had zo'n enorme drive om de dingen te doen waarvan ik dacht dat ze moesten, dat langzamerhand het verschil tussen dat wat ik aan kon en dat wat ik daadwerkelijk deed steeds groter werd. En ik geen rust voelde tussendoor. Want zelfs ontspanning, dingen doen voor mezelf, voelde als iets dat moest. Ik kon letterlijk in paniek raken bij de gedachte aan alles wat ik wilde doen op die ene vrije zondag. En het rare is; in paniek ontspannen, dat werkt dus niet.

In het jaar voor mijn burn-out zich openbaarde heb ik regelmatig gemerkt dat als ik op een zeldzaam vrij moment ging zitten en mijn lijf zich eventjes wel kon ontspannen ik zo'n overweldigende vermoeidheid voelde dat ik wist dat als ik zou blijven zitten, ik de hele dag niet meer zou kunnen opstaan. Maar dat kon natuurlijk niet: to do lijsten tot aan het plafond, dingen te doen, mensen te zien, lessen om voor te bereiden, toetsen om na te kijken; door moest ik. Dooooooor! Mijn oplossing? Gewoon niet meer gaan zitten. Zolang ik bezig bleef voelde ik die vermoeidheid immers niet. Net zo makkelijk. En doooooor!

Want dat is het dus ook met een burn-out; als je bezig bent merk je niet hoe stom je bezig bent. Hoe kon ik denken dat dit zou werken?! Er was voor deze juf duidelijk een praktijklesje nodig. En die kwam in de vorm van een burn-out.

Bron: Pixabay.com


Er is een mooi Hollands spreekwoord dat luidt: Achteraf kijk je een koe in de kont. Oftewel: achteraf is alles makkelijk praten. Dat is in dit geval ook zo. Er zijn de afgelopen jaren regelmatig mensen geweest die mij waarschuwden dat ik te druk bezig was, maar zelf zag ik het niet. 

Nu wel, en sindsdien ben ik hard bezig geweest met het herstellen van de balans. Dat duurt lang, misschien wel langer dan het duurde om zo ziek te worden. Maar ik heb de tijd. Hoef niet meer snel. Ik ben niet geïnteresseerd in een quick fix, want dat werkt niet. Wat ik wel deed om beter te worden, daar ga ik volgende maand iets over vertellen. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten