Lekker Lui Zomervakantiebericht IV: lerarenhumor

Vandaag alleen een plaatje, maar ter compensatie wel een grappige. Een klassieker, die ik volgens mij al zag op een reader (een wat, oma? Ja, jongen, dat was in de tijd van papier. Toen kreeg je je elo nog geprint) tijdens mijn opleiding. Het stripje werd getekend door David Horsey, een bekende Amerikaanse satirisch politiek tekenaar, die nu eens niet een politiek figuur, maar een leraar centraal stelde.

En concludeerde dat niet alleen leerlingen, maar ook hun meesters en juffen, niet willen dat de zomervakantie voorbij is...

Bron:/imgur.com, copyright: Horsey

Voorjaarsvakantiebericht II

Afgelopen zomervakantie, toen ik het niet alleen op het gebied van werken, maar ook qua bloggen even wat rustiger aan deed, deelde ik hier af en toe wat filmpjes over onderwijs.

Een daarvan was een inspirerende lezing van sir Ken Robinson. Deze auteur, onderwijsdeskundige en creativiteitsexpert stelt ons huidige onderwijssysteem aan de kaak. Hij probeert hierin duidelijk te maken dat de focus op denken te eenzijdig is.

Een aantal weken terug liet ik hier de opvolger van zijn eerste Tedtalk zien, waarin hij opriep tot een revolutie van het leren. Ik kwam er onlangs achter dat hij na deze tweede lezing uit 2010 in 2013 nog eens een talk hield. Hierin noemt hij het onderwijs van tegenwoordig zelfs een dodenvallei. Tegelijkertijd biedt hij ook mogelijkheden om hieraan te ontsnappen. Fjoe…

Ook deze lezing is het bekijken, beluisteren en het nabespreken waard. Wat ik hiervan mee kan nemen in mijn dagelijkse praktijk? En wat er anders zou moeten in het onderwijs in Nederland van vandaag? Daar wijd ik nog wel eens een langer blogbericht aan.

Kerstvakantieberichten IV

Het gebeurt nog wel eens dat beroemde mensen (cabaretiers, schrijvers) ooit begonnen als docenten. Een daarvan is Peter Heerschop.

Tijdens het Denk Groter Debat hield hij in 2014 voor studenten van Fonty's pabo's een warm pleidooi voor het leraarschap.

Met dit filmpje sluit ik mijn kerstvakantieberichten af. Vanaf aanstaande maandag weer langere blogjes. Hebben jullie ze gemist?

Kerstvakantieberichten II

In de zomervakantie deelde ik hier al eens een Tedtalk van een meneer die best wel wat zinnigs te zeggen heeft over onderwijs. Deze lezing was uit 2006.

In 2010 kwam Sir Ken Robinson met een andere. Waar hij zich in de eerste talk afvroeg of het huidige onderwijssysteem creativiteit kapot maakt (en uitlegt waarom dat erg is) roept hij in de opvolger op tot een 'revolutie van het leren'.

Opnieuw iets om over na te denken. Wat vinden jullie van zijn pleidooi?

Muziek, de sequel

(Vorige keer vertelde ik over wat ik met muziek doe in mijn lessen Engels. We waren aanbeland bij het muziekproject dat ik doe in de achtste klas.)

Hierna volgt in het eerste deel van het muziekproject nog een raar liedje met een bijzonder clipje. Deze kijken we, met de tekst erbij, tot het moment dat de buurjongen bij het speciale meisje aanbelt. Eerst stel ik vragen zodat ik er zeker van ben dat ze de tekst tot dat moment begrijpen en daarna gaan we weer brainstormen: wat zou er nu gebeuren? De buurjongen heeft niet veel goeds in de zin, maar dan? Hierna bekijken we de rest, een totaal bizar en surrealistisch einde van het lied. 

Wat ik dan weer bijzonder vind, is dat op de eerste scholen waar ik werkte en dit project deed, leerlingen dit einde niet begrepen, of er tegen in opstand kwamen. 'Ja, maar dat kan toch helemaal niet?!'. Op mijn huidige school heb ik die reacties tot nu toe niet gekregen. De leerlingen begrijpen het niet alleen, maar kunnen er ook in mee gaan. Ik vind het een mooie constatering dat out-of-the-box denken voor mijn huidige leerlingen gewoon is, en een niet realistisch einde prima kan. Kunst, weet je.

Voorspellen


Bij het laatste liedje, met een mooie mini-film als videoclip, stop ik de clip op het moment dat de hoofdpersonen handen vasthoudend een plan bedenken. Wat dat plan zou kunnen zijn? De leerlingen kennen Jolanda en haar rare liedjes inmiddels. Hij gaat eraan.

https://www.youtube.com/results?search_query=goodbye+earl+dixie+chicks+official+video

En dat klopt.

Nu zelf


Na dit eerste deel van het project wordt het tijd voor het tweede. Ik laat hierin eerst een plaatje zien van een jongen en een meisje. Weer gaan leerlingen nadenken over wie de mensen in de film zijn en in groepjes bedenken ze (vaak de prachtigste en meest bizarre) verhalen over wie deze mensen zijn, en wat muziek voor rol zou kunnen spelen in hun verhaal. Dan blijken deze mensen de hoofdpersonen te zijn in een prachtig kort filmpje waarin een mixtape een rol speelt. 

Zo komen we bij het verschijnsel mixtape. Wat is dat eigenlijk? Stel je voor dat jij een mixtape zou maken met muziek die jij speciaal vind, welke 10 nummers zouden daar in elk geval op komen? Dat wordt huiswerk.

Presentaties


In de les daarna laat ik de leerlingen hele kleine fragmentjes luisteren van de tien nummers uit mijn eigen mixtapelijst en mogen ze stemmen. De drie populairste nummers worden mijn top drie, democratisch besloten. Zelf mogen ze hun eigen top tien ook inkorten tot een top drie. Ik kies uit mijn top drie een nummer en daarover houd ik een korte voorbeeldpresentatie. Drie tot vijf minuten lang, waarin ik in het Engels vertel waar het lied over gaat, wie het uitvoert en waarom ik het een bijzonder nummer vind. Dat is het moment dat mijn deel ophoudt en leerlingen hun muziek mogen laten horen en erover vertellen.

Tijdens die muziekpresentaties hoor ik elk jaar wel weer een nummer dat ik niet kende, maar waarvan ik de muziek (of onderstaand videoclip) intrigerend vind.

Of een tekst die me terugbrengt bij mijn eigen puberteit.

Als je dan toch moet leren om een praatje te maken in het Engels dan is voor heel veel leerlingen praten over muziek een mooi begin. Na al die tijd door mij lastig te zijn gevallen met mijn muziekjes, kunnen ze nu hun eigen favorieten laten horen. Shawn Mendes of Justin Bieber als wraak voor de mixtapefragmentjes van Deftones, Medaeval Baebes, Kartellen en Radiohead van mij. Het mag allemaal. Al ben ik blij en opgelucht dat er ook leerlingen komen met zoiets

Heb ik ook nog wat leuks om naar te luisteren.

Werkvermijdend gedrag

Ken je dat? Dat je van alles te doen hebt, maar om de een of de andere reden met totaal andere dingen bezig gaat? En dat best lang? Dat soort gedrag: ik ben er een ster in. Heel stom, want als ik dan eindelijk bezig ga met die grote stapel nog na te kijken proefwerken, dan vind ik het eigenlijk hartstikke leuk. Niet de zinnetjes en ander ingewikkelds, maar uiteindelijk vind ik altijd een bepaalde flow en zie ik de lol ervan in. Leuk man, schooltje spelen!

Maar voordat het zover is heb ik het vaak al heel lang uitgesteld. Wat ik dan doe in die tussentijd? Stomme dingen. Facebooken bijvoorbeeld. Of blogjes lezen. Mail checken. Nog een keer facebook. Andere mail checken. Oh, wacht dat blogje had ik ook nog niet gecheckt. En wat staat er vandaag ook weer op Ogma? Als ik dan eindelijk aan de slag wil, toch nog een keertje op Facebook en daar blijf ik vaak hangen in de filmpjes. Lekker joeptjoepen. Helemaal niet lekker, want ik voel me opgejaagd en a-relaxt, die stapel nakijkwerk voel ik branden, maar toch ga ik door.

Soms vind ik dan via een FB filmpje ineens materiaal voor een lesje Engels. Zoals deze

bijvoorbeeld. Maar soms zit ik gewoon gedachteloos maar wat te doen. Stom, maar zo gaat dat.

Laatst kwam ik ineens terecht bij allemaal cabaret over onderwijs en leraren. Zo kwam ik erachter dat ik dit

helemaal niet zo grappig vind, maar dit liedje van uitgebluste leraren

stiekem (niet verder vertellen) wel, en merkte ik dat dit

http://humortv.vara.nl/fragment/leraren/

een beetje gedateerd is, maar nog steeds leuk. Ik ontdekte ook dat ik het met JanJaap van der Wal eens was:

http://humortv.vara.nl/fragment/jongetje-wordt-leraar/

en niet met Hans Teeuwen:

maar wel om beide moest lachen.

En zo had ik na drie kwartier joeptjoepen toch maar mooi materiaal gevonden voor een blogje, zodat ik mijn schuldgevoel kon afkopen met de wetenschap dat het toch ergens nut had gehad, dat staren naar het schermpje. Nadat ik de computer had uitgezet ben ik meteen gaan nakijken. Bijna af. En tot het zover is blijf ik gewoon van mijn laptop en Ipad af. Of zal ik toch nog even....

Onverbeterlijk ben ik.

Zomervakantieberichten X

In dit laatste zomervakantiebericht (oh, how times does indeed fly…) laat ik jullie graag een beetje nadenken over onderwijs.

Dat doe ik zelf namelijk regelmatig en ik laat me graag inspireren uit verschillende bronnen. De antroposofie, want: vrijeschool. Maar er zijn ook veel inspirerende mensen die zinnige dingen te zeggen hebben op het internet te vinden.

Een tijdje terug vonden we deze meneer. En hij heeft het een en ander onderzocht waarvan ik denk dat huidige beleidsmakers in het onderwijs nog wel eens heel, heel grondig naar zouden mogen kijken… En toepassen. Dat ook.

Heel graag.

Volgens mij zouden we er een slimmer, leuker en een gelukkiger land van worden….

Zomervakantieberichten VI

Terwijl ik geniet van de tweede helft van mijn vrije zomervakantie, ben ik ook langzaam weer aan het denken aan dit blog. Niet voor nu, nu doe ik nog rustig aan, maar voor straks.

Wat zouden leuke onderwerpen zijn om eens wat tijd aan te besteden? Wat zouden jullie weleens willen weten van deze juf?

Een ding weet ik al wel: verschillende types docenten. Daar ga ik het straks een keer over hebben. Want ik kwam het volgende plaatje tegen en bedacht dat er meer moeten zijn dan dit.'

Toch?!

Zomervakantieberichten V

Ooit werd ik lerares omdat ik graag wilde lesgeven. Het vak was bijzaak en zocht ik erbij. De keuze was tussen Engels en geschiedenis. Engels won, maar gelukkig kan ik op mijn huidige school ook regelmatig periodes geschiedenis geven en dus ben ik tevreden.

De reden waarom Engels won is omdat ik een echte anglofiel ben. ik ben dol op alles wat met Engelstalige cultuur te maken heeft. Daarnaast vind ik het ook nog een prachtige taal.

Iets waar ik enorm om kan lachen is dit. Een stuk cabaret van Kees Torn, een virtuoze cabaretier die op onnavolgbare manier weet te toveren met taal. Nederlands en Engels. Uniek, intelligent en waanzinnig grappig. Vind ik dan. Lekker om even te kijken. Het is immers nog steeds zomervakantie, dus wie maakt me wat?

Zomervakantieberichten III

Harrie Jekkers was ooit ook leraar. Ik wist dit al langer, van mijn leraar Nederlands. Deze studeerde namelijk in Den Haag en kende Jekkers van de universiteit. Heel interessant vond ik dat als leerling, het maakte mijn docent ook een klein beetje beroemd immers. Maar Harrie Jekkers was in tegenstelling tot mijn meneer van den Oever geen leraar Nederlands, maar Engels. Kijk, dat geeft een band.

Zijn ervaringen zijn voor mij niet alleen hilarisch, maar ook heel herkenbaar. Zo ontving ik ooit een verhaal waar de zin 'What is it early Sherlock Holmes.' in voor kwam. Ik snapte er geen jota van. Het hele opstel was duidelijk gegoegel transleed, maar deze zin sloeg helemaal nergens op. Tot ik besefte wat de vertaling van 'early' is in het Nederlands. Toen begreep ik zowel de zin, als de fout. Nog meer (en leukere) van dit soort fouten vind je in het volgende verhaal.

Bijzondere producten

Op geen enkele andere school ben ik zoveel supertof uitgevoerde opdrachten tegen gekomen als op deze school. Ik sta af en toe versteld van de creativiteit van mijn leerlingen.

In mijn Engelse lessen mogen de leerlingen in de 8e klas (tweede klas in regulier onderwijs) gedurende zes lessen, twee weken lang, werken aan een zelfgekozen project. Ze kunnen hierbij kiezen voor het dr.Who project, waarbij ze eerst kennismaken met deze iconische tv held, leren hoe je een script voor een televisieserie schrijft en vervolgens schrijven ze zelf een script voor een scene van ongeveer vijf minuten. In het Engels natuurlijk, duh!

Ze kunnen ook kiezen voor het maken van een Engelstalig tijdschrift, of een zogenaamd 'Individual project'. Dit houdt in dat ze zelf een onderwerp kiezen waar ze in geïnteresseerd zijn en zich hierin gaan verdiepen. Ze moeten er dan Engelstalig onderzoek naar doen en dit verwerken in een Engelstalig product. Zo heb ik filmpjes gekregen waarin videogames nauwkeurig werden geanalyseerd en gerecenseerd, een presentatie gezien waarin werd verteld over de Amerikaanse eetcultuur en de prachtigste tijdschriften. Kijk, zoiets nakijken is dus nooit vervelend!

Ik heb ook eens samen met een collega een periode geschiedenis gegeven. De industriële revolutie. Mijn collega gaf drie dagen per week (drie weken lang) het feitelijke deel van de periode, met een periodeschrift en periodetoets. Ik gaf twee dagen per week, dus zes dagen in totaal een andere verwerking. Ik vertelde de verhalen van mensen die van belang waren geweest voor die Industriële revolutie en liet de leerlingen werken aan een zelfgekozen opdracht. Werkstukken, posters, maquettes, filmpje, ze mochten iets kiezen wat zij het fijnste vonden. Hierin moesten ze laten zien wat zij hadden geleerd over deze periode en er moest een van de bekende figuren uit die tijd in voor komen. Er was een leerling die een film gemaakt heeft die ik thuis met mijn hele gezin heb bekeken. Wat geweldig!

Iets anders waar ik van onder de indruk ben is het eigen initiatief van leerlingen. Bij mij wordt veel film gekeken. Vanwege de onderdompeling, een beetje voor de leuk, maar ook om er iets mee te doen. Een kijk-en luisterverslag: waar ging de film over, waar en wanneer speelt het zich af, wie zijn de hoofdpersonen, wat vind jij van hun gedrag, wat is de kwestie waar de film over gaat, hoe zou jij je gedragen als jij zoiets zou meemaken, etc.

Vorig jaar had ik met een van mijn klassen de film Coraline gekeken en wie schetst mijn verbazing toen een van de leerlingen bij haar filmverslag met een extra bijlage aankwam? Een eetbare!

Zeg nou zelf, op een school mogen werken met zulke leerlingen, dat wil toch iedereen?!

Chaos

Tijdens mijn studie moest ik regelmatig Pop's maken: persoonlijke ontwikkelplannen. Ik vertelde dan altijd dat ik een chaotisch persoon ben. Juist daarom was ik altijd erg streng voor mezelf en bracht ik veel structuur aan in mijn planningen en mijn lessen. Mijn docenten en stagebegeleiders zagen alleen die planningen en die lessen en aan het einde van mijn studie was er een docent die zei dat ik volgens haar helemaal niet chaotisch ben. Een goed voorbeeld van dat wat er van binnen leeft je lang niet altijd aan de buitenkant ziet.

Bij leerlingen werkt het soms hetzelfde. Er verschijnen veel leerlingen in mijn lessen waar “iets” mee is. Add, adhd, dyslexie, dyscalculi, ass, asperger, beelddenkers, pdd nos, hoogsensitief, noem maar op. Sommige dingen kun je merken, andere ook helemaal niet. Bovendien is de ene leerling met asperger de andere niet. Er zijn ook leerlingen zonder officieel etiketje, waarbij ik soms vermoed dat ze zaken anders ervaren of aanpakken dan gebruikelijk is. Soms kan een diagnose fijn zijn, omdat het recht geeft op extra hulpmiddelen of inzicht kan geven waarom dingen fout lopen. Het kan ook handvaten geven om beter met bepaald gedrag om te gaan en leerlingen te helpen lekkerder in hun vel te zitten of het beter te doen op school. Dat zijn de voordelen.

Nadelen

Wat je soms ook tegenkomt is dat een leerling zijn of haar etiketje gebruikt als excuus voor vervelend gedrag of slechte cijfers. Ik kan niet aardig zijn voor anderen want ik heb autistische trekken, bijvoorbeeld. Terwijl ik leerlingen altijd voorhoudt dat als je ergens moeite mee hebt dit niet betekent dat het dan niet hoeft. Het betekent wel dat je er meer moeite voor moet doen. Sommige dingen zullen altijd moeilijk blijven, en er zullen zaken zijn die nooit helemaal gaan zoals je graag zou willen, maar dat is geen reden om het er bij te laten zitten. Dit laatste weet ik uit eigen ervaring.

Hak, tak en chaos

In mijn hoofd is het namelijk echt chaos, nog steeds. Ik vind het moeilijk om meerdere dingen tegelijk te doen, en dat hoort bij de taakomschrijving als je lesgeeft. Je moet immers in de gaten hebben wat je met welke klas gaat doen, welke materialen er nodig zijn, welke leerling extra aandacht nodig heeft, wie nog iets moet inhalen, op welke bladzijde van welk boek we zijn, wie in de klas stiekem briefjes doorgeeft en wie er de hele tijd door de grammatica-uitleg heen praat. Ik kan het, maar het kost sloten energie. Mijn hoofd werkt in veel opzichten anders dan dat van anderen. Ik begrijp hierdoor mijn leerlingen met een concentratieprobleem behoorlijk goed. Mijn gedachten vliegen ook alle kanten op en als ik met een ding bezig ben dan kan ik al het andere om mij heen vergeten. Tegelijkertijd ben ik dat ook weer vergeten als iets mij afleidt. Als ik kook gebeurt het bijvoorbeeld regelmatig dat iets aanbrandt omdat ik in de keuken een krant tegen kom en dan begin te lezen en vergeet waar ik ook weer mee bezig was. Autorijden is iets anders wat mij absurd veel moeite kostte om te leren, ik kreeg het nauwelijks voor elkaar. Overal kijken en direct doen in plaats van er over na te denken, en alles altijd tegelijk... Heel erg moeilijk.

Structuur.

In de klas overkomt mij dat gelukkig niet, en het magische woord hierbij is structuur. Vrijwel elke les begint op dezelfde manier en eindigt op dezelfde manier. Ik kijk altijd even terug op de vorige les en kijk aan het einde even vooruit naar de volgende. Het programma van de dag, inclusief huiswerk voor de volgende keer staat op het bord. Als ik leerlingen soms vraag wat ze prettig vinden aan mijn lessen en wat ik eventueel nog kan verbeteren, dan blijkt dat ze het fijn vinden dat ze altijd weten waar ze aan toe zijn bij mij. Ik ook. Het geeft tegenwicht aan de chaos. 

Turbotaal

Weet je waar je je behoorlijk oud door kunt voelen? Taal. Laat me deze boude uitspraak uitleggen. Ik herinner mij het verhaal van mijn lieve opa die op zijn 84e aan mij vertelde dat hij zich niet oud voelde, ondanks zijn respectabele leeftijd. Tot een paar jaar daarvoor had hij nog eieren gezocht (ik had Friese grootvaders, in een tijd dat kievitseieren zoeken nog mocht) en als hij dan een hekje zag, was zijn eerste reactie om erover heen te springen. In zijn hoofd was hij namelijk nog dezelfde als toen hij veertien was. Pas in tweede instantie realiseerde hij zich dan dat hij daar al veel te oud voor was. Datzelfde principe geldt voor mij. Ik ga regelmatig naar de kapper, heb mijn haren in een naar ik heb begrepen hip kleurtje, en voel me gewoon zoals ik mij altijd voelde, alleen in een licht vermoeide bijna veertiger verpakking. Pas als ik op school mijn leerlingen tegen elkaar hoor praten voel ik ineens dat ik oud wordt. Of ben, laat ik eerlijk zijn.

Engels

Iedere generatie heeft zijn eigen turbotaal, taal die alleen onder jongeren wordt gesproken. Zo kan ik mij – opoe vertelt- herinneren dat iets echt gaafs wreed was. Ik geloof niet dat ik het woord ooit zelf gebruikte (daar was ik toen al niet hip genoeg voor), maar ik bevond mij in kringen waar dit wel gangbaar was. De leerlingen in mijn klas hebben zo een eigen lingua franca die vooral heel veel leent uit het Engels. Laatst luisterde ik een gesprek af (ja, dat doen wij leraren. Kijk maar niet zo geshockeerd) tussen twee leerlingen die eerst iemand anders bespraken: een real badass mofo was die gast. Daarna wilde ze even meeten. Meeten! Niet afspreken, niet hangen, neen: meeten. Als dit alles ertoe zou leiden dat hun Engels beter wordt naarmate hun Nederlands slechter (anders) wordt dan is dat nog iets, maar dat is niet zo. Hoe vaak ik al C U heb moeten verbeteren in see you, of uit moeten leggen dat 'gonna' en 'ain't' geen correct Engels is? Ook niet als iedereen het zegt, of het in alle liedjes zo is? Te vaak. Ik was het spoor bijster toen het gesprek op lacherige toon op fappen kwam. Dat begreep ik later pas, toen mijn zestien jarige dochter het me uitlegde.

Grappig

Is dit dan erg? Taal te horen waardoor je je oud gaat voelen? Nee, want het brengt vernieuwing en is soms creatief en grappig. Zo betekenen zowel pittig als kappot 'veel' of 'erg'. Pittig laat op bed gaan bijvoorbeeld of kapot moe zijn. In theorie kan iemand dus zowel pittig pittig als kapot kapot zijn. Vind ik leuk. Veel van wat mijn leerlingen zeggen begrijp ik inmiddels. 'He juf, beste patta's' is een compliment. Over oude afgetrapte laarzen die ik alleen aan had omdat het sneeuwde, maar dat wist zij niet, zij vond het blijkbaar mooie schoenen. Zelf bezig ik weinig hippe jeugdwoorden, al gebruikte ik laatst de uitdrukking 'vet lame' in een stelling voor tijdens de mentorles. En het grappige was dat die stelling het meeste uitnodigde tot discussie. Niemand die mij uitlachte, of me te oud vond voor zo'n uitdrukking, ze snapten wat ik bedoelde en gingen hierop in. Zo oud ben ik blijkbaar dus nog niet.

Oh en wat fappen nou is? Hmm.. Helpt het als ik zeg dat het een onomatopee is?

Wie dit leest...

is gek. Een klassieker. Ik kom deze tekst nog regelmatig tegen als ik - er is wel eens topdrukte op de docentenw.c.'s tijdens pauzes- van een leerlingentoilet gebruik maak. Ergens moet ik er een beetje om lachen. Het heeft iets onschuldigs.

Vandalisme.
Wat mij wel stoort, en behoorlijk ook, zijn de teksten die ik met zeer grote regelmaat tegenkom op tafels of muren in mijn klaslokaal. Mijn ergernis top drie? Nummer drie: Grove teksten over andere leerlingen. (naam) is (scheldwoord). Dat idee. Beschadigend voor de genoemde leerling, en laf van de "stoere" bink(in) die de stift of pen ter hand nam. Anoniem zulke dingen schrijven? Giftig word ik er van. Bah. Hetzelfde geldt voor nummer twee. Deze luidt: Zin in (woord voor seks of seksuele handeling)? bel (telefoonnummer). Heel stom, en niemand heeft hier ooit z'n eigen nummer ingevoerd. Op nummer 1 de ergste graffiti die je kunt vinden: een hakenkruis of white power teken. Laf en heel naar.

Gelukkig kom ik deze drie niet heel vaak tegen. Tafels en muren worden veel beschreven, maar de opschriften zijn  meestal vriendelijker of minder persoonlijk van toon. Namen van crushes (vertaling voor opa: de mensen van wie je vroeger zou hebben gezegd dat je er op was) of celebs (=beroemde mensen / artiesten) bijvoorbeeld, al dan niet voorzien van een hartje of I hartje.

Communicatie
Sommige teksten worden een soort anonieme communicatie tussen elkaar onbekende leerlingen. Een geeft een aanzet met een stelling. Engels is (scheldwoord naar keuze) of (deze kwam ik onlangs tegen) Poedels zijn cool. Leerling twee geeft zijn of haar commentaar op genoemde stelling en wordt een les later aangevuld door leerling nummer drie en vier en vijf. Want zo werkt het: een schone tafel blijft lang schoon, een tafel waarop is geschreven nodigt uit tot meer schrijven. Voor mij bestaat de ellende uit twee zaken. De eerste is dat ik het dus niet zie. Ja, wel de teksten, aan het einde van de dag, maar niet dat ze geschreven worden. Ik zie het gewoon niet. Een soort vandalisme blinde vlek. Erg frustrerend, want ik kan dus zelden een dader aan het werk zetten met schoonmaken. Want, en dat is gelijk punt twee: die troep wil er slecht af. Water en zeep is niet genoeg, je hebt echt schuurmiddel en elleboogwerk nodig om het eraf te krijgen. Doe je dat niet, zit de tafel binnen no time echt onder.

Bord
Dan is er nog het bord. Leuk is het als je 's ochtends op je bord kijkt en daar stiekem op ziet: goedemorgen! XOXO van (naam klas). Grappig is het ook een klein beetje als je een grote getekende piemel op het bord ziet. De eerste keer tenminste. Als je elke dag enorme getekende genitalieen van je bord moet verwijderen die er in een onbewaakt moment op zijn gezet wordt het iets minder humoristisch. Na de laatste keer sneeuwval deze winter verscheen er op magische wijze een tekening van een twee meter grote penis met bijbehorend klokkenspel op het binnenplein. Dat lokte een glimlach bij mij uit, moet ik eerlijk zeggen. Tot ik op het bord weer eentje zag. Houdt het dan nooit op?!

Een tijdje terug lag er bij het ontbijt een briefje van mijn oudste, zestienjarige, dochter. Zij vertrekt altijd een stuk vroeger dan de rest van het gezin. Vertederd pakte ik 'm, denkend dat het een lief briefje was. 

'Hallo, stelletje piemels.' stond er.

Zeg nou zelf, hier valt toch niet tegenop op te voeden?

Verhalen vertellen

Wat is dat toch met negatieve opmerkingen, dat die vaak langer blijven hangen dan positieve? Jaren geleden vertelde een oudere collega mij eens dat zij drie hele lange dagen werkte, dagen van acht, negen lesuren achter elkaar. En dat als er dan 1 uur slecht ging, een klas die niet mee wilde werken, bokkige leerlingen, discussies en onvrede, noem maar op, dat ze dan vergat dat ze die dag ook nog zeven, acht fijne lessen had gedraaid. Kennen jullie verschijnsel? Ik moest daar aan denken toen ik aan het einde van de laatste lesdag voor de kerstvakantie mijn leslokaal schoonmaakte. Hoe dat zo?

Ik las al vaker voor, en in lagere klassen deed ik aan TPRS, maar vorig jaar ontdekte ik ineens dat ik ook best zomaar een verhaal kan vertellen in de Engelse les. Dat ging zo: Op de vrijeschoolconferentie het schooljaar hiervoor had ik overleg met andere vrijeschooldocenten Engels uit het hele land. Hierbij begreep ik dat het op vrijescholen gebruikelijk is om rond kerst iets te doen met 'A Christmas Carol'. Niet, zoals op bepaalde scholen ook wel gedaan wordt, een filmversie laten zien, met inhoudelijke vragen, maar echt het boek lezen en behandelen. Zodoende kocht ik verschillende versies van het prachtige boek van Charles Dickens met het idee deze te gaan voorlezen.

Vertellen versus voorlezen.

De dag voor ik zou gaan voorlezen besefte ik ineens dat dit niet zou gaan werken. Prachtig verhaal, maar het 19e eeuwse Engels zou dermate lastig zijn voor mijn zevende en achtste klassers (eerste en tweede klassers in regulier onderwijs), dat hen de betekenis helemaal zou ontgaan. Nu hoeven ze niet alles te snappen, maar dit zou een te grote information gap zijn om hen te boeien. Dus besloot ik het verhaal te vertellen. Spannend, maar een verdraaid leuke uitdaging. Ik verdeelde het verhaal in negen ongeveer gelijke delen en gedurende drie weken vertelde ik elke les de eerste twintig minuten het verhaal van de oude Ebenezer Scrooge. De laatste les bedacht ik me dat het mooi zou zijn om af te sluiten met een echte Christmas Carol. Dit was nog stukken spannender dan vertellen, want vertellen kan ik wel, maar zingen? Voor een volle klas? -Slik-

En toch deed ik het. Het scheelt dat het een heel lieve klas was, waar ik me goed bij voelde, maar toch was het heel even ongemakkelijk toen ik de eerste tonen van 'God Rest Ye Merry Gentlemen' inzette. Maar bij het wegsterven van de laatste noten barstte er een applaus los die mij het zelfvertrouwen gaf om mijn prestatie te herhalen, ook bij minder lieve klassen. Je kwetsbaar opstellen voor een klas: ik kan dat blijkbaar. En dat het gewaardeerd wordt, merkte ik ook. Want ik kreeg van een klas (ja die lieve) een kerstkaart om mij te bedanken voor het mooie verhaal. En een zevende klas leerling legde onopvallend een kerstkaartje op mijn tafel waar ze als extra regel nog aan toe had gevoegd 'En je kunt heel mooi zingen.' Wat een schatje! Ongeacht of het nu waar is of niet.

En toch bleef bij het opruimen even een ander briefje in mijn hoofd hangen. Dat briefje dat ik op de grond vond, van een leerling uit een andere klas. En waar op stond 'Hoe zei dat verhaal doet is echt heel stom. De film is veel beter.' Maar ach. Dat laatste briefje belandde -inclusief spelfout- in de oud papierbak, en die kerstkaartjes gingen met mij en mijn gestreelde ego mee naar huis. Volgend jaar weer!

Bijzondere leerlingen

Ik heb het weleens eerder gezegd en ik meen het echt: ik vind al mijn leerlingen bijzonder. In elke leerling kan ik iets moois en unieks ontdekken. Dat is een van de zaken die voor mij werken in het onderwijs zo leuk en uitdagend maakt. Maar iedereen die weleens Orwell en zijn dierenboerderij heeft bestudeerd weet dat er ook tussen bijzondere leerlingen af en toe een paar zijn die... ik zal niet zeggen bijzonderder zijn, maar wel die je je na een lange tijd nog herinnert. Vandaag wilde ik maar eens een bescheiden ode schrijven aan die leerlingen.

Levenslust
Op mijn eerste school, in het eerste jaar dat ik les gaf, was daar de leerling die het thuis niet makkelijk had. Hij was als enig kind mantelzorger voor zijn hulpbehoevende ouders en deed dit alles alsof het vanzelfsprekend was. Het was echter niet die thuissituatie, of het feit dat hij gewend was om zonder te morren voor anderen te zorgen wat mij in hem raakte. Het was zijn levensplezier en de openheid waarmee hij in het leven stond. Doordat zijn beide ouders ziek waren was hij nog nooit op vakantie geweest naar het buitenland. Met school ging hij als derdeklasser mee op excursie naar Frankrijk en het was alsof hij daar alles inhaalde wat hij tekort was gekomen in de tijd daarvoor. Hoe hij met volle teugen genoot en alles opzoog als mooie, nieuwe ervaring, tussen de blasé leerlingen die zuchten alwéér naar Frankrijk te moeten was hartverwarmend. Jaren later kwam ik hem nog eens tegen en we praten alsof ik hem de dag ervoor nog had gezien.

Verdrietig
Op dezelfde school maakte ik ook een paar hartverscheurende dingen mee. Een meisje die problemen had met alles en iedereen, grote mond had, huiswerk nooit in orde en grote issues met autoriteit, bleek een verdrietig kind die alleen bij mij haar verhaal kwijt durfde. Ik heb meegemaakt hoe een ouder die van een andere ouder haar kind niet meer mocht zien, op school kwam om een glimp op te vangen. Huilend vielen ouder en kind elkaar in de armen, om elkaar daarna opnieuw jaren niet meer te zien, omdat de andere ouder nu eenmaal de touwtjes in handen had en de ouder met lege handen niet weer opnieuw rechtszaken aan wilde gaan.

Ook in de categorie verdrietig zal ik nooit vergeten dat midden in een leuke examenstunt een jongen voor de ogen van de school brak, omdat het nieuws binnen kwam dat zijn vader zelfmoord had gepleegd diezelfde ochtend. Dat zijn zaken waar ik nog steeds stil van kan worden, en waarvan ik hoop ze maar een keer in mijn carrière mee te maken.

Incompleet overzicht

Ik probeer mijn stukjes altijd min of meer rond de 500 woorden te houden, anders wordt het te lang en haken mensen af. (En voor de oplettende lezer: nee, dat lukt dus niet altijd.. ;-))Het is nogal ambitieus om een stukje te willen wijden aan al die leerlingen die ik me door de jaren heen ben blijven herinneren, want er zijn er zoveel! Weet je wat? Over een paar weken schrijf ik nog zo’n stuk. En voor de mensen die het misschien leuk vinden om te reageren: welke docent herinner jij je nog van vroeger? Wacht. Laat ik het daar nou volgende keer direct over hebben.

Paasvakantie IV

Ik ben nog steeds aan het uitbuiken van alle paaseitjes en bijkomen van de vakantie in London. Bovendien moet ik nog op een kleedje op een vrijmarkt staan zo dadelijk, dus maak ik me er ook vandaag makkelijk van af, met een paar grappige filmpjes.

En vooral deze vind ik echt onwijs grappig.